Kropla goryczy pośród dobrych informacji. Udało się „wyswobodzić” kolejną oczyszczalnię z odpadów – tu już nie chodzi tylko o kolejną decyzję ministra rolnictwa, ale o to, że czarno-na-białym udało się wykazać, że osad użyty do produkcji nie jest odpadem. Korzyść: niższe koszty, mniej kwitów, jasna sytuacja z BDO i brak problemów przy kontroli WIOŚ.
Mowa o uzyskaniu pozwolenia na wytwarzanie odpadu (ustawa Prawo ochrony środowiska), z którego wynika, że… odpad wcale nie musi się pojawić, jeśli oczyszczalnia zamierza z niego robić nawóz lub polepszacz. Jako dupokrytka sprawdza się to zaiste zacnie. Jaka w tym gorycz? Do cholery! Czy to naprawdę potrzebne?!
Uważam, że rzeczywiście niepotrzebne i co najmniej połowa z tych kwitów nigdy nie powinna powstać. Ale „rzeczywistość urzędnicza” nie musi iść w parze z „rzeczywistością rzeczywistą”, więc czasem warto mieć odpowiednią dupokrytkę.
W drugiej części dzisiejszego newslettera przedstawiam praktyczny poradnik jej pozyskania. Ale zanim pójdziemy do poradnika, powylewajmy jeszcze trochę goryczy😉.
Nieważne, co jest, ważne, co mówi BDO
Jeśli prowadzisz instalację (np. oczyszczalnię), to gros Twojego obłożenia stanowi ewidencja odpadowa – np. rzetelne uzupełnianie danych w BDO i skrupulatne wpisywanie ilości wytworzonych odpadów. Z kolei rozmowa o polepszaczach z osadów sprowadza się do pytania: Janek, w jaki sposób te odpady mają „zniknąć z BDO”?
Odpowiedź brzmi: osady mają się przede wszystkim nie pojawić w BDO. Bo Ty nie wytwarzasz już osadów-odpadów, a wytwarzasz co najwyżej substraty dla nawozów lub polepszaczy. Ponieważ w BDO nie prowadziszewidencji substratów, a tylko ewidencję odpadów, to w BDO dajesz co najwyżej tzw. zerówkę przy osadach. Logiczne, nie?
Standardowa riposta na to brzmi: Ale jak to? To ja sobie mogę tak po prostu napisać, że odpady u mnie nie powstają?
Tak, bo to Ty decydujesz, czy coś jest odpadem czy nie.
Ogólnie, zasady są takie: jeśli się czegoś pozbywasz, to jest to opad. A jeśli wykorzystujesz to dalej, to nie jest to odpad, a raczej jest to substrat do produkcji.
Jeśli minister wydał Ci decyzję dot. polepszacza lub nawozu, to potwierdził, że powstaje u Ciebie wartościowa, przydatna i bezpieczna dla człowieka i środowiska substancja… czyli Twoja gospodarka osadowa pokrywa się po prostu z produkcją nawozową. W czym problem?
Problem jest oczywiście w tym, że utarło się u nas, że to urzędnik decyduje, co jest odpadem. I cała rozmowa jest tak naprawdę o tym, jak udowodnić, że nie jest się wielbłądem. Pisałem o tym kilkakrotnie –np. tu.
Dlaczego to takie „straszne” i dlaczego nie można po prostu zrobić, jak urzędnik każe i normalnie przetwarzać odpadów?
Dlatego, że dodatkowe rygory związane z przetwarzaniem odpadów zostały stworzone po to, by potencjalnie zabronić prowadzenia działań o nadmiernym, negatywnym wpływie na środowisko. Jednak tu jest mowa o działaniu, które oczyszczalnia i tak prowadzi (bo przecież każda oczyszczalnia stabilizuje osady w taki czy inny sposób), w zgodzie z całą litanią wcześniej uzyskanych pozwoleń i uzgodnień. Po co więcej?
Co ważne, nowe zezwolenie na przetwarzanie odpadów pociąga za sobą gigantyczne obłożenie dodatkowymi kwitami. Mowa o nowej lub zmienionej decyzji środowiskowej, sprawdzaniu zgodności z MPZP (i do tego np. protest mieszkańców, bo przecież prawo nie zabrania oprotestować… nawet tych zmian, które zmianami de facto nie są), uzgodnienia z RDOŚ, kontrola WIOŚ i długo jeszcze by wymieniać. I wszystko po to, żeby na końcu… robić dokładnie to samo, co robiło się dotychczas.
Jeszcze raz: mówimy o przypadku, gdzie oczyszczalnia w swoim ciągu technologicznym i na bazie tylko swoich osadów wytwarza substancję o cechach polepszacza lub nawozu – i te cechy są stabilne niezależnie, czy kwity nazywają to tak czy inaczej. Czujesz frustrację?
Na szczęście są miejsca (i jest ich coraz więcej), gdzie dla administracji jest oczywiste, że oczyszczalnia w tej sytuacji nie musi pozyskiwać nowych zezwoleń. Może po prostu wytwarzać nawóz lub polepszacz pod warunkiem, że rzeczywiście robi to ze swoich osadów, w swoim ciągu technologicznym.
Udowadniania ciąg dalszy – poradnik praktyczny
A co jeśli administracja myśli inaczej?
Paradoksalnie, najprościej jest wtedy zmienić lub uzyskać Pozwolenie na Wytwarzanie Odpadów (PnWO) – sprawa regulowana przez Prawo ochrony środowiska, a nie ustawę o odpadach. Wniosek o PnWO należy wtedy skonstruować tak, żeby jasno wskazać, że osad jest w pierwszej kolejności substratem do produkcji nawozowej. Dopiero „w razie W” jest odpadem. Czy to możliwe? No przecież😊.
Dlaczego to ważne? Bo uzyskanie PnWO jest prostsze niż uzyskanie Zezwolenia na Przetwarzanie Odpadów (ZnPO). Nie musisz sprawdzać zgodności z MPZP, nie musisz mieć nowej lub zmienionej Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach itd. Prawdopodobnie całą sprawę da się zakończyć w „tylko” 3 – 6 miesięcy. Dla przykładu, nowe ZnPO to ścieżka zdrowia na nawet 24–36 miesięcy. Czujesz to?
Konstrukcja wniosku o PnWO
We wniosku o PnWO musi pojawić się wzmianka o tym, że – po pierwsze – planujesz uznać komunalny osad ściekowy za substrat do wytwarzania nawozu lub polepszacza… i dopiero jeśli jakość nawozu lub środka „nie wypali”, to dopuszczasz możliwość uznania osadu za odpad. Jak to opisać?
Idea ta wyraża się treścią jak niżej – skorzystaj bez zmian lub nanieś korekty, które uznasz za stosowne.
Przewiduje się, że komunalny osad ściekowy powstający w procesach technologicznych Instalacji będzie wykorzystywany do wytwarzania produktów nawozowych (nawozy lub środki wspomagające uprawę roślin), wprowadzanych do obrotu na podstawie stosownej decyzji ministra właściwego do spraw rolnictwa zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu [1] .Wówczas osad ten nie będzie uznawany za odpad. Dopiero w przypadku niespełnienia wymagań dla nawozu lub środka ten osad będzie uznany za odpad o kodzie 19 08 05 i traktowany następnie zgodnie z obowiązującymi przepisami (np. przekazany będzie do odzysku R3 lub R10).
[1] jeśli już udało Ci się pozyskać decyzję MRiRW, to warto wspomnieć o niej tutaj „np. będzie powstawał środek pn. „XYZ”, Decyzja Nr „XYZ”; ale jeśli nie masz jeszcze decyzji MRiRW, a masz np. dopiero opinie instytutów badawczych, to też warto o nich wspomnieć „np. będzie powstawał środek pn. „XYZ”, jaki uzyskał pozytywną opinię instytutu XYZ Nr XYZ”).
W której części wniosku o tym wspomnieć? Moje doświadczenie podpowiada, że najlepiej zrobić to w co najmniej 4 miejscach:
- streszczeniu wniosku;
- opisie wariantów alternatywnych;
- wyszczególnieniu rodzajów odpadów;
- informacji o sposobach zapobiegania powstawaniu odpadów.
O szczegóły możesz śmiało mnie dopytywać, ale tutaj łap ogólny zarys tego, jak to zazwyczaj robi Mikrobiotech.
1.Streszczenie wniosku
Najpierw zwięźle opisujemy, że mamy do czynienia z np. mechaniczno-biologiczną oczyszczalnią ścieków, która stabilizuje osady w określony sposób (np. stabilizacja tlenowa albo fermentacja z odzyskiem biogazu) i poddaje je odwadnianiu. Zaraz potem dodajemy „Osad odwodniony stanowi wartościowy substrat i jest przede wszystkim wykorzystywany do wytwarzania substancji nawozowych (nawozy lub tzw. polepszacze gleby) jeszcze w instalacji – czyli jest to zintegrowany proces, zachodzący jeszcze w ciągu technologicznym oczyszczalni.”
2. Opis wariantów alternatywnych
Zazwyczaj opisujemy, że wariantem podstawowym działania Instalacji jest wariant prowadzący do wytworzenia nawozu lub polepszacza z komunalnego osadu ściekowego. Wariantem alternatywnym jest wariant prowadzący do wytworzenia odpadu o kodzie 19 08 05 z komunalnego osadu ściekowego – zachodzi, gdy osad nie spełnia wymagań (różne przyczyny: awaria instalacji, nielegalny zrzut ścieków nadmiernie zanieczyszczonych metalami ciężkimi itp.).
3. Wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania
Tutaj zazwyczaj podajemy tabelę z kodami odpadów ich ilościami. Przy 19 08 05 dodajemy dopisek (z uwagami) i od razu pod tabelą wyjaśniamy. Przykład poniżej:
Wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, z uwzględnieniem ich podstawowego składu chemicznego i właściwości
4. Informacje o sposobach zapobiegania powstawaniu odpadów
Tutaj podobnie tworzymy tabelę, gdzie w przypadku 19 08 05 przypominamy o wytwarzaniu nawozu lub polepszacza jako sposobie na ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów
Informacja o sposobach zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko (określić planowane działania organizacyjne, edukacyjne, inwestycyjne itp.)
Czy to ma sens?
Myślę, że to najmniej złe rozwiązanie ze wszystkich złych. Bo robienie kwitów dla kwitów jest złem w czystej postaci😊.
Chciałbym, żeby czymś normalnym stało się myślenie, że ochrona środowiska nie sprowadza się do tego, że każdy ma wytwarzać odpad, żeby się z niego potem spowiadać. Ochrona środowiska powinna polegać na merytorycznej ocenie jakości i zagrożeń… i dopiero wtedy powinna korzystać z instytucji „odpadu” jako narzędzia do ochrony. A nie celu samego w sobie.
Ale jeśli nie da się na wprost, to trzeba pod prąd.
inż. Jan Kolbusz – Główny Technolog, Szef Sprzedaży Mikrobiotech, Członek Rady Naukowej Instytutu Technologii Mikrobiologicznych w Turku. Inżynier środowiska, specjalizuje się w innowacyjnych metodach przetwarzania odpadów o charakterze biodegradowalnym, zwolennik gospodarki bezodpadowej i biologicznych metod przetwarzania odpadów.
Ukończył inżynierię środowiska na SGGW w Warszawie oraz studia magisterskie (Master of Science) na University of Missouri, Columbia.W Mikrobiotech przygotowuje audyt dla klienta wraz z propozycją rozwiązań. Nadzoruje proces wprowadzania technologicznych rozwiązań optymalizujących zarządzanie odpadami. Pomaga także organizować dystrybucję produktu do odbiorców.